Năm 2004, Liên đoàn bóng đá châu Á thành lập giải AFC Cup với tư cách là giải đấu hạng hai dưới AFC Champions League (tương đương với Cúp C2 của Châu Âu). Tuy nhiên tại Việt Nam, AFC Cup không được nhắc đến nhiều như AFF Cup, AFC Asian Cup, ASIAD… nên không ít người còn mơ hồ về đấu trường này. Xoilac tv sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ AFC Cup là gì, thành phần tham dự, thể thức thi đấu ra sao.
AFC Cup là gì?
AFC Cup là giải đấu bóng đá quốc tế được tổ chức hàng năm, với thành phần tham gia là các CLB bóng đá châu Á. Mỗi nước tham dự chỉ cử duy nhất 1 CLB đoạt cúp vô địch quốc gia để tranh tài tại AFC Cup.
Phân biệt giải AFC Cup với các giải đấu AFC Asian Cup và AFF Cup:
| Giải đấu | AFC Cup | AFC Asian Cup | AFF Cup |
| Tên gọi | Cúp AFC | Cúp bóng đá châu Á | Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á |
| Tham gia | CLB vô địch/đoạt cúp quốc gia của các nước có nền bóng đá xếp hạng trung bình (các nước không vé dự AFC Champions League) | Đội tuyển quốc gia của các nước châu Á | Đội tuyển quốc gia của các nước Đông Nam Á |
| Đơn vị tổ chức | Liên đoàn bóng đá châu Á | Liên đoàn bóng đá châu Á | Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á |
| Thời gian tổ chức | Hàng năm | 4 năm 1 lần | 2 năm 1 lần |
Vào mùa giải đầu tiên của AFC Cup, có 14 nước tham dự và chọn ra 18 đội bóng tranh tài. Hai đội bóng tiến tới chung kết sẽ phải thi đấu hai lượt trận. Thể thức thi đấu hai lượt tồn tại đến năm 2008 thì được hủy bỏ. Các năm sau đó bắt đầu áp dụng thể thức một lượt, và số đội bóng tham dự cũng tăng dần.
Suốt gần 20 năm tổ chức, AFC đã có nhiều lần thay đổi thể thức thi đấu do tính rắc rối của thể thức cũ, cũng như tính gây tốn kém khi các đội bóng được sắp xếp thi đấu lộn xộn với nhau bất kể khu vực. Năm 2017, thể thức của AFC được cải cách và áp dụng cho đến nay.
Xem thêm: Premier League là gì – Quy định về vòng đấu của mùa giải
Như vậy, bạn đọc đã hiểu AFC Cup là gì. Để biết thể thức thi đấu của chúng có gì mới lạ so với các giải đấu khác hay không, đừng bỏ lỡ thông tin tiếp theo dưới đây.
Thể thức của AFC Cup từ 2017
Từ năm 2017, mỗi mùa giải đều có tổng cộng 36 CLB tranh tài ở AFC Cup.
Thể thức vòng bảng
Tại vòng bảng, Các CLB được chia thành 5 nhóm khu vực riêng để thi đấu vòng tròn 2 lượt, gồm:
- Tây Á: 3 bảng (4 đội/bảng). 3 đội nhất bảng và 1 đội nhì bảng có thành tích tốt nhất được đi tiếp.
- Trung Á: 1 bảng (4 đội). Đội nhất bảng được đi tiếp.
- Nam Á: 1 bảng (4 đội). Đội nhất bảng được đi tiếp.
- Đông Nam Á: 3 bảng (4 đội/bảng). 3 đội nhất bảng và 1 đội nhì bảng có thành tích tốt nhất được đi tiếp.
- Đông Á: 1 bảng (4 đội). Đội nhất bảng được đi tiếp.
Vòng loại trực tiếp khu vực
Đối với khu vực Tây Á, Đông Nam Á: Ở từng khu vực, 3 đội nhất bảng và 1 đội nhì bảng sẽ bốc thăm chọn cặp để thi đấu bán kết. 2 đội thắng bán kết tiếp tục đối đầu nhau trong trận chung kết khu vực. Đội vô địch khu vực sẽ được thưởng 100.000 USD và đi tiếp tới vòng loại Liên khu vực.
Đội nhất bảng tại Nam Á, Đông Á và Trung Á không cần đấu loại trực tiếp mà được vào thẳng vòng loại Liên khu vực.
Vòng loại trực tiếp Liên khu vực
4 vô địch khu vực gồm: Đông Nam Á, Nam Á, Đông Á và Trung Á tham gia bốc thăm chọn cặp để đá bán kết. Hai đội bóng chiến thắng trận bán kết sẽ đối đầu nhau để chọn nhà vô địch Liên khu vực.
Đội vô địch khu vực Tây Á không tham gia vòng loại Liên khu vực mà được vào thẳng chung kết AFC Cup.
Trận chung kết
Đội vô địch Liên khu vực và vô địch Tây Á gặp nhau tại trận chung kết tổng. Đội chiến thắng sẽ chính thức trở thành quán quân AFC Cup với số tiền thưởng là 1.500.000 USD, á quân được nhận 750.000 USD.
Xem thêm: Cú ăn 3 là gì? Những đội bóng giành cú ăn 3 trong lịch sử
Thể thức mới của AFC Cup là gì?
Ngày 23/12/2022, AFC tiếp tục công bố thể thức thi đấu mới cho AFC Cup. Theo đó, sẽ có 32 đội bóng tham gia chia thành hai khu vực Đông – Tây, mỗi khu vực lại chia thành 4 bảng đấu (4 đội/bảng, tổng cộng 8 bảng).
Trong mỗi bảng đấu, các đội sẽ đấu vòng tròn hai lượt. Hai đội đứng đầu mỗi bảng được tiến vào vòng loại trực tiếp. Sau đó chọn ra đội thi đấu tứ kết, bán kết cho đến chung kết. Tất cả đều thi đấu hai lượt, riêng trận chung kết chỉ đấu một lượt.
Tuy nhiên, thể thức mới này hiện vẫn chưa được chính thức áp dụng tại AFC Cup. Giải đấu vẫn đi theo thể thức được thiết lập từ năm 2017.
Danh sách các nhà vô địch AFC Cup
Bên cạnh thông tin AFC Cup là gì, các nhà vô địch giải đấu qua từng năm cũng khiến nhiều người hâm mộ quan tâm.
AFC Cup qua các năm chứng kiến sự thống trị của các CLB Tây Á. Năm 2015, Johor Darul Ta’zim là CLB đầu tiên đến từ Đông Nam Á đoạt cúp vô địch.
Danh sách các quốc gia có CLB từng vô địch AFC Cup được thống kê dưới đây:
| Quốc gia | CLB | Số lần vô địch | Năm vô địch |
| Kuwait | Al-Kuwait | 3 | 2009, 2012, 2013 |
| Al-Qadsia | 1 | 2014 | |
| Iraq | Al-Quwa Al-Jawiya | 3 | 2016, 2017, 2018 |
| Jordan | Al-Faisaly | 2 | 2005, 2006 |
| Shabab Al-Ordon | 1 | 2007 | |
| Bahrain | Al-Muharraq | 1 | 2008 |
| Syria | Al-Jaish | 1 | 2004 |
| Al-Ittihad | 1 | 2010 | |
| Uzbekistan | Nasaf Qarshi | 1 | 2011 |
| Malaysia | Johor Darul Ta’zim | 1 | 2015 |
| Lebanon | Al-Ahed | 1 | 2019 |
Mặc dù là một trong những đấu trường quốc tế chính thức của châu Á nhưng suốt nhiều năm qua, các CLB Việt Nam chưa thực sự “mặn mà” với AFC Cup. Nguyên nhân xuất phát từ nhiều yếu tố, từ việc AFC hỗ trợ ít ỏi, không thể bù đắp được chi phí đi lại, ăn uống sinh hoạt khi thi đấu tại sân khách; cho đến thể thức thi đấu cực kỳ rắc rối, gây bất lợi cho các đội Đông Nam Á khi phải chơi ít nhất… 8 trận mới có thể vào chung kết.
Do đó, việc nhiều fan yêu bóng đá thắc mắc “AFC Cup là gì” không phải là điều khó hiểu. Hy vọng trong thời gian tới đây, thể thức mới sẽ được áp dụng và sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn để các đội bóng có nhiệt huyết cống hiến sức trẻ cho đấu trường này.